အသတ္မ်ားအား အသံထြက္၍ ရြတ္ေသာ္ ...

ျမန္မာစာကို ဖတ္တဲ့ေနရာမွာ ပါဌ္ဆင့္နဲ႔ အသတ္ေတြကို အသံထြက္တဲ့ အခါမွာ အေတာ္ကေလး မွားၾကတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္ ဖတ္ဖူးထားတဲ့ ဗဟုသုတေလး တခ်ိဳ႕ကို ျပန္လည္ ျဖန္႔ေ၀ ေပးခ်င္ပါတယ္။ ဒါကုိ ေ၀ါဟာရတၳပကာသနီက်မ္း မွာ ေဖာ္ျပထားတယ္ ဆုိေပမယ့္ က်ေနာ္က ဦးထြန္းျမင့္ျပဳစုထားတဲ့ ပါဠိသက္ ေ၀ါဟာရ အဘိဓါန္ စာအုပ္ထဲက မွတ္သားထားတာပါ။

• က္ - ဣ (အိ) ကသတ္ကို `တ´သတ္ အသံအတိုင္း ဖတ္ရတယ္။ `ႀကိဳးၾကာကရ၀ိက္၊ ေတာလံုးထိတ္မွ်၊ ညိတ္ညိတ္တြန္ထူး၊ ...။´ `ေစတသိက္၊ ဘိသိက္၊ ေလာကႏၱရိက္၊ ... ´ စသျဖင့္လည္း အတူတူပါပဲ။
• ခ္ - ဥ (အု) ခသတ္ကို `တ´သတ္ အသံအတိုင္း ဖတ္ရတယ္။ `ဗလ၀ါမုခ္၊ ခံတြင္းႏႈတ္သို႔၊ အႏုတၱရည္း၊ ...။ ´ ဣ (အိ) ခသတ္ကို `န´သတ္ အသံအတိုင္း ဖတ္ရတယ္။ ဥပမာ ပၪၥသိခ္ မွာ ပၪၥသိန္ လို႔ ဖတ္ရမယ္။
• ဂ္ - အ ဂငယ္သတ္ကို `က´သတ္ သံလိုပဲ ဖတ္ရမယ္။ `မုိးေျမေအာက္ထက္၊ ဘ၀ဂ္တုိင္တန္း၊ သက္ေသၫႊန္းလ်က္၊ ... ။´ ဥ (အု) ဂငယ္သတ္ကုိ `တ´သတ္သံ ဖတ္ရတယ္။ `မဆီဆုတ္ယုတ္၊ ကလိယုဂ္ျဖင့္၊ ႐ုတ္႐ုတ္ေယာင္ခါ၊ ... ။´
• င္ - ဣ (အိ) ငသတ္၊ ဥ (အု) ငသတ္တို႔ကို `န´သတ္သံ ဖတ္ရတယ္။ ဥပမာ သိခၤသူ ကို သိန္ခသူ ဟု လည္းေကာင္း၊ ကုကၤုမံ ကို ကုန္ကုမံဟု လည္းေကာင္း ဖတ္ရတယ္။
• စ္ - ဣ (အိ) စသတ္၊ ဥ (အု) စသတ္တို႔ကုိ `တ´သတ္သံ ဖတ္ရတယ္။ ဥပမာ အနိစၥ ကို အနိတ္စ ဟု လည္းေကာင္း၊ ပရိယာယ္ ေ၀၀ုစ္ ကုို ေ၀၀ုတ္ ဟု လည္းေကာင္း ဖတ္ရတယ္။
• ဇ္ - ဇသတ္က `စ´သတ္နဲ႔ တူတယ္။ ဥပမာ ၀ိဇၨာ ကို ၀ိစ္ဇာ လို႔ ဖတ္ရတယ္။ အို ဇ သတ္ကို `အုိက္´သံ ထြက္ရတယ္။ ဥပမာ ပရိဗိုဇ္ ကို ပရိပုိက္ လို႔ အသံထြက္ရမယ္။
• ဋ္ - ဋသံလွ်င္းခ်ိတ္သတ္က `တ´ သတ္နဲ႔ တူတယ္။ ဥပမာ ဆ႒ - ဆဋ္ ဌ (ဆတ္ဌ)၊ အ႒ - အဋ္ ဌ (အတ္ဌ)၊ ၀ိသိ႒ - ၀ိသိဋ္ဌ (၀ိသိတ္ဌ) လို႔ ဖတ္ရမယ္။
• ဍ္ - ဍရင္ေကာက္သတ္ကလည္း `တ´သတ္နဲ႔ တူတယ္။ ဥပမာ ဂုဏ၀ုၯိ - ဂုဏ၀ုဍ္ဎိ (ဂုဏ၀ုတ္ဎိ) လုိ႔ အသံ ထြက္ပါတယ္။
• ထ္ - ထဆင္တူးသတ္ကလည္း `တ´ သတ္နဲ႔ တူတယ္။ ဥပမာ ဣရိယာပုထ္ ကုိ အိရိယာပုတ္ လို႔ အသံ ထြက္ပါတယ္။
• ဒ္ - ဒေဒြးသတ္ကလည္း `တ´ သတ္နဲ႔ တူပါတယ္။ ဥပမာ ဥပဒ္ ကို ဥပတ္၊ ဥပိုဒ္ ကုိ ဥပိုတ္လို႔ အသံ ထြက္ပါတယ္။
• ဏ္ - ဏႀကီးသတ္က `န´သတ္နဲ႔ တူတယ္။ အုိ ဏ သတ္ျဖစ္ရင္ေတာ့ `င´ သတ္အသံနဲ႔ ဖတ္ရပါတယ္။ ဥပမာ လိုဏ္ ကုိ လိုင္၊ တု႐ိုဏ္တုိင္ ကုိ တု႐ိုင္တုိင္ လို႔ ဖတ္ရပါတယ္။ ခၽြင္းခ်က္အေနနဲ႔ ႀကိဳဏ္ ကို ႀကိဳ လို႔ပဲ ဖတ္ပါတယ္။
• ဗ္ - ဗထက္ခ်ိဳင့္သတ္က `ပ´သတ္နဲ႔ တူတယ္။ ဥပမာ ျဒဗ္ ဆိုတဲ့ စကားလံုးကုိ ျဒပ္လို႔ အသံထြက္တယ္။
• ဘ္ - ဘကုန္းသတ္ကလည္း `ပ´သတ္နဲ႔ တူတယ္။ ဥပမာ လာဘ္ ကုိ လပ္ လို႔ အသံထြက္တယ္။
• ယ္ - အ၊ အာ ကို ယသတ္ရင္ `အယ္´သံ ထြက္တယ္။ ဥပမာ ၾကယ္၊ နိကာယ္။ ဥ (အု) ကို ယသတ္ရင္ေတာ့ `န´သတ္သံ ထြက္တယ္။ ဥပမာ ေယဘုယ် - ေယဘုယ္ယ (ေယဘုန္ယ)၊ ဥေယ်ာဇဥ္ - ဥယ္ေယာဇဥ္ (အုန္ေယာဇင္) လို႔ ဖတ္တယ္။ ခၽြင္းခ်က္ အေနနဲ႔ ဥယ်ာဥ္ (ဥယ္ယာဥ္) ကုိ အုန္ယာဥ္ လို႔ မဖတ္ဘဲ ဥယာဥ္လို႔ပဲ ဖတ္ပါတယ္။
• ရ္ - ဧ (ေအ) ရေကာက္သတ္ကို `ည´သတ္သံ ကဲ့သို႔ ဖတ္ရတယ္။ ဥပမာ ေထရ္ ကုိ ထည္ လို႔ ဖတ္ရပါတယ္။ `ဥဒါယီေထရ္၊ ေရွး႐ိုးတည္လ်က္၊ ထြက္သည္ေန႔က၊ ထုိႏွစ္လလွ်င္၊ ... ´ အို ကို ရေကာက္သတ္လွ်င္ အသတ္သံ အထူးမထြက္။ ဥပမာ နဂိုရ္ ကို နဂို လို႔ပဲ ဖတ္ရမယ္။
• လ္ - လသတ္ဟာ `န´သတ္နဲ႔ အသံတူတယ္။ ဥပမာ ပန္းမာလ္ ဆိုရင္ ပန္းမာန္ လို႔ အသံထြက္ရမယ္။ မိလႅာ ကုိ မိန္လာ၊ ပုလႅိင္ ကုိ ပုန္းလိင္ လို႔ အသံထြက္ရမယ္။ အုိကုိ လသတ္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အသတ္သံ ထြက္စရာ မလိုဘူး။ ဥပမာ ကုသိုလ္ ကို ကုသို လို႔ပဲ ဖတ္တယ္။
• ၀္ - ၀သတ္ဟာ အသတ္သံ ထူးထူးေထြေထြ မထြက္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာစာမွာ ၀သတ္ကုိ မသံုးေတာ့ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ၾသဘာစာမွာ `ေသာ၀္´ ဆိုတာ ေတြ႕ရမယ္။ သူ႔ကုိ ဖတ္ရင္ `ေသာ´ကုိ အသံရွည္ရွည္ ဆြဲဖတ္ရတယ္။
• သ္ - သသတ္ဟာ `တ´သတ္နဲ႔ တူတယ္။ ဥပမာ မိႆ - မိသ္သ (မိတ္သ)၊ ဥပုသ္ ကို ဥပုတ္လို႔ ဖတ္ရမယ္။
• ဟ္ - ဟသတ္က `န´သတ္နဲ႔ တူတယ္။ ဥပမာ သိဟ္ရာသီ မွာ သိန္ရာသီ၊ ဂိမွာန္ - ဂိဟ္မာန္ (ဂိန္မန္) လို႔ ဖတ္ရမယ္။

ခၽြင္းခ်က္အေနနဲ႔
စၾက၀ဠာ - စက္ၾကာ၀ဠာ လို႔ ဖတ္တယ္။
တိရစၧာန္ - တိရစ္ဆန္လို႔ ဖတ္ရမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ တရိတ္ဆန္လို႔ ဖတ္ၾကတယ္။
ပဋိသေႏၶ - ပဋိတ္သေဓ လို႔ ဖတ္ၾကတယ္။
ပရိသတ္ - ပရိတ္သတ္ လို႔ ဖတ္တယ္။
ျပာသာဒ္ - ျပတ္သာဒ္ လို႔ ဖတ္တယ္။
ဗိမာန္ - ဗိတ္မွန္ လို႔ ဖတ္တယ္။
ေမတၱာ - မစ္တာ လို႔ ဖတ္တယ္။ ဧ (ေအ) တသတ္ဟာ `စ´သတ္ (အစ္) သံထြက္ရတယ္။ ေမတၱာ - မစ္တာ၊ ေခတ္ - ခစ္ လို႔ အသံထြက္တယ္။
၀ါက် - ၀က္က် လို႔ ဖတ္တယ္။
သုသာန္ - သုတ္သာန္ လို႔ ဖတ္တယ္။

စကားလံုးေတြ က်န္ေနပါဦးမယ္။ က်ေနာ္ သိသေလာက္ ဥပမာအေနနဲ႔ ေဖာ္ျပလုိက္တာပါ။

အေသးစိတ္ သဒၵါနည္း အျပည့္အစံုနဲ႔ မွတ္သားခ်င္ရင္ေတာ့ ဦးထြန္းျမင့္ ေရးသားထားတဲ့ ပါဠိသက္ေ၀ါဟာရ အဘိဓာန္ စာအုပ္မွာ ေလ့လာဖတ္႐ႈ ႏိုင္ပါတယ္။