ျမန္မာလူမ်ဳိးအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေယာက္်ား ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို ျမင္တာနဲ႔ ေယာက္က်ား ဆိုၿပီး ဘယ္သူမဆို အသံထြက္တတ္ၾကပါတယ္။ လက္်ာ ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို ျမင္ရင္လည္း လက္ယာ လို႔ အေတာ္မ်ားမ်ား ဖတ္တတ္ေနၾကတယ္။ ဒီစာလံုးႏွစ္လံုးက ဘာေတြ ထူးျခားေနတယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ စဥ္းစားမိတဲ့သူ အေတာ္နည္းမယ္ ထင္တယ္။ က်ေနာ္က ငယ္ငယ္ကတည္းက အေတာ္ခြ (ဂြ) က်တဲ့သူ ဆိုေတာ့ ငယ္ငယ္ကတည္းက ဒီစကားလံုး ႏွစ္လံုးကို မ်က္စိ ဆံပင္ေမႊး ဆူးေနခဲ့တယ္။ ဟုိးငယ္ငယ္က မွတ္မိေသးတယ္။ ေက်ာင္းဖတ္စာထဲမွာ လက်္ာ ဆိုတဲ့ စကားလံုးပါလာေတာ့ က်ေနာ္က လက္က်ာ ဆုိၿပီး ေအာ္ႀကီးဟစ္က်ယ္ ဖတ္ပစ္လုိက္တယ္။ ဆရာမက ေငါက္တယ္။ လက္ယာ လို႔ ဖတ္ပါဟဲ့ တဲ့။ အဲ့ေတာ့ သူေျပာတဲ့အတုိင္း လက္ယာ လို႔ ေျပာင္းဖတ္လိုက္ရတာေပါ႔။ နည္းနည္းေလး ႀကီးလာေတာ့ (အတြန္႔ကလည္း ပိုပို တက္တတ္လာၿပီဆိုေတာ့) လက်္ာ ကို လက္ယာလို႔ အသံထြက္ၿပီး ဘာလို႔ ေယာက္်ားကို ေယာက္ယား လို႔ အသံမထြက္သလဲ စဥ္းစားလာၿပီ။ ဟုတ္တယ္ေလ။ ေယာက်္ား ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို ေယာက္က်ားလို႔ ဖတ္မယ္ဆိုလည္း လက္်ာ ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို လက္က်ာလို႔ ဖတ္ရမွာေပါ႔။ အဲ့ေတာ့ ဆရာမကို သြားလည္း ေမးျဖစ္တယ္။ ဆရာမကေတာ့ ေဝ့လည္ေၾကာင္ပတ္နဲ႔ လုပ္လႊတ္လိုက္ေတာ့ အေျဖမရခဲ့ဘူး။ ဒါေပမယ့္လည္း ကေလးဆိုေတာ့လည္း လူႀကီး ေျပာသမွ် ယံုရတာပဲ မဟုတ္လား။ လက်္ာ ကို လက္ယာလုိ႔ ဖတ္လုိက္တယ္။ ေယာက်္ား ကိုေတာ့ သူတို႔ ေျပာတဲ့အတုိင္း ေယာက္က်ား လို႔ ဖတ္ရေတာ့တယ္။ ဆယ္တန္းၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာစာကုိ က်က်နန ေလ့လာျဖစ္ၿပီဆုိေတာ့မွပဲ ေယာက်္ား နဲ႔ လက္်ာ ဆိုတဲ့့ စကားလံုး ႏွစ္လံုးက ျမန္မာစကာလံုး ဖြဲ႕စည္းပံုစနစ္ေရာ၊ ပါဠိ စကားလံုး ဖြဲ႕စည္းပံုစနစ္ ႏွစ္မ်ဳိးစလံုးကို ဖီဆန္ၿပီး အေတာ္ခြက်တဲ့ စကားလံုး ႏွစ္လံုးဆိုတာ မွတ္သားလာမိတယ္။ ငယ္ငယ္က မွတ္မိေနေသးတယ္။ ေယာက္်ား လို႔ ေရးသလိုပဲ စၾကာ (စက္ၾကာ) ကို စၾက္ာလို႔ ေရးခဲ့မိေသးတယ္။ အဲလို ေရးလို႔ ဆရာမရဲ႕ အဆူလည္း ခံခဲ့ေသးတယ္။ (စက္ၾကာ) က်ေတာ့ စၾကာလုိ႔ ေရးရမယ္တဲ့။ သူတို႔ပဲ အမ်ဳိးမ်ဳိး တတ္ပဲ တတ္ႏိုင္လြန္းတယ္လို႔ေတာင္ စိတ္ထဲ ေတြးမိေသး။ ေနာက္ပိုင္းမွ ေအာ္ ... ဒါ ပါဠိစာဖြဲ႔စည္းပံုအရ ေရးရတာပါလားလို႔ သိလာတယ္။ လက်္ာဆုိတဲ့ စကားလံုးက အခုေခတ္ အေတာ္ေလး အသံုးနည္းသြားပါၿပီ။ ဟိုးအရင္ကေတာ့ လက္ယာဘက္ ကို လက်္ာဘက္ လို႔ ေရးတယ္။ အခုေတာ့ အဲဒီ အေရးမရွိေတာ့ သေလာက္ပဲ။ အဲ ဒါေပမယ့္ ျပင္လို႔မရတာကေတာ့ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ဝင္ ဗိုလ္လက္်ာရဲ႕ နာမည္ပဲ။ သူက အဲဒီလို ေရးခဲ့ေတာ့လည္း ေနာက္လူေတြက အဲဒီလို လိုက္မွတ္ရသေပါ႔ဗ်ာ။
က်ေနာ္ ေစာေစာပိုင္းက ေယာက်္ား နဲ႔ လက္်ားကို ေရးထံုးမွားေနတယ္လို႔ ေျပာခဲ့တယ္။ ဘယ္လို မွားေနသလဲ သိရေအာင္ ျမန္မာစာလံုး ဖြဲ႕စည္းပံု နဲ႔ ပါဠိစာလံုး ဖြဲ႕စည္းပံု၊ ဒီႏွစ္ခုကို နည္းနည္း သိဖို႔ လိုတယ္။ ျမန္မာစာလံုး ဖြဲ႕စည္းပံုကေတာ့ လူအမ်ား သိေနႏွင့္ၿပီးသားပါ။ ျမန္မာစာနဲ႔ ပါဠိစာမွာ ထူးထူးျခားျခား ကြာျခားခ်က္တစ္ခုက အသတ္ပဲ။ ပါဠိစာမွာ က္၊ တ္၊ န္ စတဲ့ အသတ္ဆိုတဲ့ အကၡရာ သီးသန္႔ မရွိဘဲ အသတ္ကို ေဖ်ာက္ၿပီး သူ႔ေနာက္က အကၡရာနဲ႔ ေပါင္းပစ္လုိက္တယ္။ ဒီေတာ့ ပါဌ္ဆင့္ ျဖစ္သြားတာေပါ႔။ ဥပမာ အတၱ ဆုိပါေတာ့။ အတ္တ လို႔ မေရးဘဲ ေနာက္က တဝမ္းပူကုိ ေရွ႕က တ္ ေအာက္ထဲ ထိုးထည့္လုိက္တယ္။ ဒီေတာ့ (--္) အသတ္က အလိုလုိ ေပ်ာက္သြားတယ္။ ဆိုလုိတာက ပါဠိစာမွာ အသတ္မထားဘူး။ အသတ္ကို လိုခ်င္ရင္ ပါဌ္ဆင့္ လုပ္လုိက္တယ္။ ျမန္မာစာမွာေတာ့ အသတ္လည္း ရွိတယ္။ ပါဌ္ဆင့္လည္း ရွိျပန္တယ္။ ဥပမာ မႏၲေလး ဆိုတဲ့ စကားလံုး၊ အသတ္နဲ႔ဆုိရင္ မန္တေလး လို႔ ျဖစ္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါကို ပါဌ္ဆင့္အျဖစ္နဲ႔ ထြင္ထားတယ္။ ေနာက္ၿပီး ျမန္မာအကၡရာမွာ ဗ်ည္းတဲြဆိုတာ ရွိတယ္။ အတုိမွတ္ရင္ေတာ့ ပင့္ရစ္ဆြဲထုိးေပါ႔။ ယပင့္၊ ရရစ္၊ ဝဆြဲ၊ ဟထုိး အဲဒီ ေလးလံုးပါ။ သူတုိ႔ ေလးလံုးကို အတြဲတြဲလိုက္ရင္ (Combination ယူလုိက္ရင္) (၁၁) တဲြရတယ္။ ျမန္မာစာ စည္းကမ္းအရ ဗ်ည္းတဲြေတြကို ဗ်ည္းနဲ႔သရ အဆင္ေျပသလုိ ေပါင္းစပ္ခြင့္ ရွိေပမယ့္ အသတ္စဥ္ကို လာထည့္ခြင့္ မရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ စၾက္ာ ဆိုတဲ့ အေရးအသားက မွားပါတယ္။ စၾကာ လို႔ပဲ ရွိသင့္တယ္။ ဒါဆို စၾကာကို ဘာလို႔ စ ၾကာ လို႔ မဖတ္ဘဲ စက္ၾကာလို႔ ဖတ္ရသလဲ။ ဒါကို သိဖုိ႔ဆိုရင္ ပါဠိစာလံုး ဖြဲ႕စည္းပံု စည္းကမ္းကို ဆက္ေလ့လာရမယ္။
ပါဠိစာမွာ အသတ္ကို မသံုးဘဲ အသတ္ကိုယ္စား ပါဌ္ဆင့္ေတြ သံုးတယ္လို႔ အထက္မွာ တင္ျပခဲ့ၿပီးၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ ပါဌ္ေတြ ဖတ္တဲ့အခါမွာ အသတ္အျဖစ္နဲ႔ ေျပာင္းၿပီး ဖတ္ရတယ္။ အနႏၲ ဆိုရင္ အနန္တ လို႔ ဖတ္ရတယ္။ ဒါဆို ပါဌ္ဆင့္ေတြ အကၡရာ တစ္လံုးနဲ႔တစ္လံုး ဆင့္ခ်င္သလို ဆင့္ထားသလားလို႔ ေမးစရာ ရွိလာပါတယ္။ မဟုတ္ပါဘူး။ သူ႔မွာလည္း စည္းကမ္းေလး ရွိပါတယ္။ အဲဒီစည္းကမ္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အတိအက်ကို က်ေနာ္ အရင္က ေရးခဲ့ဖူးတဲ့ အကၡရာႏွစ္လံုးဆင့္ျခင္း ပို႔စ္မွာ ဖတ္ၾကည့္လို႔ရပါတယ္။ ျမန္မာစာေပနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သီးသန္႔တင္ထားတဲ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔၏ျမန္မာစာ ဆိုတဲ့ ဘေလာ့ဂ္မွာလည္း ရွာဖတ္လို႔ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ မဖတ္ရေသးတဲ့ သူေတြအတြက္ အက်ဥ္းေလာက္ေတာ့ ဒီမွာ ေဖာ္ျပေပးပါဦးမယ္။ အေျခခံေလးကေန စေျပာပါ႔မယ္။ ျမန္မာအကၡရာမွာ ဝဂ္ (၆) ဝဂ္ ရွိတယ္။
ကဝဂ္ --> က၊ ခ၊ ဂ၊ ဃ၊ င
စဝဂ္ --> စ၊ ဆ၊ ဇ၊ ဈ၊ ည
ဋဝဂ္ --> ဋ၊ ဌ၊ ဎ၊ ဍ၊ ဏ
တဝဂ္ --> တ၊ ထ၊ ဒ၊ ဓ၊ န
ပဝဂ္ --> ပ၊ ဖ၊ ဗ၊ ဘ၊ မ
အဝဂ္ --> ယ၊ ရ၊ လ၊ ဝ၊ သ၊ ဟ၊ ဠ၊ အ
အဲဒီအထဲက အဝဂ္ကို ခဏ ေမ့ထားလိုက္ဗ်ာ။ က်န္တဲ့ ဝဂ္ ငါးဝဂ္မွာ တစ္ဝဂ္ကို ငါးလံုးစီ ရွိၾကတယ္။ အဲဒါကို က်ေနာ္တုိ႔ မွတ္လို႔လြယ္ေအာင္ အထီးအမ ခြဲရေအာင္။ ဝဂ္တစ္ဝဂ္ဆီရဲ႕ ပထမ အကၡရာနဲ႔ တတိယ အကၡရာကို အထီးေတြလို႔ ျမင္လိုက္။ ဒုတိယ အကၡရာနဲ႔ စတုတၳ အကၡရာကို အမေတြလို႔ ျမင္လိုက္။ က်န္တဲ့ ပၪၥမ အကၡရာကေတာ့ ေဂး၊ အေျခာက္ေပါ႔ဗ်ာ။ ၿပီးေတာ့ ဝဂ္တုိင္း ဝဂ္တုိင္းမွာ ပထမအကၡရာနဲ႔ ဒုတိယအကၡရာက အတြဲဗ်။ တတိယအကၡရာနဲ႔ စတုတၳအကၡရာက အတြဲ။ အတြဲႏွစ္တြဲက ကိုယ့္အတြဲကိုယ္ပဲ။ သူမ်ားအတြဲ သြားမလုဘူး။ ပၪၥအကၡရာကေတာ့ က်န္တဲ့ အကၡရာေလးလံုးနဲ႔လည္း ဆက္ဆံတတ္တယ္။ ဒါ က်ေနာ္ အဆိုျပဳထားတာ မဟုတ္ဘူးေနာ္။ စိႏၲာမဏိ ဦးခ်စ္ေမာင္ ဆိုတဲ့ ပညာရွင္က "ဗုဒၶဘာသာဆုိင္ရာ အေထြေထြ ဗဟုသုတ မာတိကာက်မ္း" ဆုိတဲ့ သူ႔စာအုပ္ထဲမွာ ထည့္ေရးထားတာ။ က်ေနာ္က အဲဒါေလးကို သေဘာက်လို႔ မွတ္ၿပီး ျပန္ေဝမွ်တာပါ။ ကဲဗ်ာ။ အထီးအမခြဲၿပီးရင္ က်ေနာ္တို႔ အကၡရာထပ္ပံု (ပါဌ္ဆင့္ပံု) စည္းမ်ဥ္းေလး ေျပာၾကစို႔။
၁။ အထီးေတြက အားေကာင္းတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အထီးေတြ အခ်င္းခ်င္း ထပ္ခြင့္ ရွိသတဲ့ဗ်ာ။ ဥပမာ ေျပာရရင္ ကဝဂ္မွာ 'က' က 'က' နဲ႔ ထပ္ခြင့္ရွိတယ္ (ကၠ)။ ဒါေပမယ့္ တျခားအတြဲက 'ဂ' နဲ႔ေတာ့ သြားတြဲလို႔ မရဘူး။ ဒါေၾကာင့္ (ကၢ) ဆိုၿပီး မရွိဘူး။ အဲဒီလိုပဲ ဒုတိယအတြဲက 'ဂ' ကလည္း သူ႔ဖာသာသူ ျပန္ထပ္ခြင့္ ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ (ဂၢ) ဆိုၿပီး ရွိတယ္။ ( ဂ ၠ) ရယ္လို႔ ေရးလို႔ မရဘူး။ က်န္တဲ့ ဝဂ္ေတြလည္း အဲဒီလို ယူသြားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ (ကၠ၊ ဂၢ၊ စၥ၊ ဇၨ၊ ႗၊ ၮ၊ တၱ၊ ဒၵ၊ ပၸ၊ ဗၺ) ဆိုတာေတြ ျဖစ္လာတယ္။
၂။ အမေတြကေတာ့ သူ႔ ဆုိင္ရာ အထီးေတြရဲ႕ ေအာက္မွာပဲ ေနတယ္။ ဥပမာ ေျပာရရင္ ကဝဂ္ ပထမအတြဲက 'ခ' ဟာ သူ႔အတြဲရဲ႕ အထီးျဖစ္တဲ့ 'က' ေအာက္မွာပဲ ေနခြင့္ရွိတယ္ (ကၡ)။ တျခားအတြဲက 'ဂ' နဲ႔ တြဲလို႔ (ဂၡ) မရဘူး။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ အားလံုးျခံဳၾကည့္လုိက္ရင္ (ကၡ၊ ဂၣ၊ စၧ၊ ဇၩ၊ ႒ (ဋ္ဌ)၊ ၯ၊ တၳ၊ ဒၶ၊ ပၹ၊ ဗ႓) ဆိုတာေတြ ျဖစ္လာတယ္။
၃။ တစ္ဝဂ္တစ္ဝဂ္မွာ အေျခာက္အကၡရာ တစ္လံုးစီ ရွိတယ္။ သူတုိ႔ကေတာ့ သူ႔ေရွ႕က အထီးနဲ႔လည္း တြဲတယ္။ အမနဲ႔လည္း တြဲတယ္။ စည္းကမ္းသိပ္မရွိဘူးေပါ႔။ ဥပမာ ေျပာရရင္ ကဝဂ္မွာ အေျခာက္အကၡရာက 'င' ၊ 'င' က ပါဌ္ဆင့္လိုက္ရင္ ကင္းစီး ျဖစ္သြားတယ္။ (--ၤ) ေပါ႔။ အဲဒီ 'င' ဟာ သူ႔အဖြဲ႕ထဲက (က၊ ခ၊ ဂ၊ ဃ) ေလးလံုးစလံုးနဲ႔ တဲြလို႔ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ (ကၤ၊ ခၤ၊ ဂၤ၊ ဃၤ) ဆိုတာေတြ ျဖစ္လာတယ္။ က်န္တဲ့ ဝဂ္ေလးဝဂ္လည္း အဲ့ဒီအတုိင္း ယူၿပီး ခ်ေရးၾကည့္လိုက္ေပါ႔ဗ်ာ။
အဲ ပါဌ္ဆင့္မွာ ေျပာစရာ က်န္ေနေသးတာက အဝဂ္။ အဓိကေျပာခ်င္တာက အဲဒီ အဝဂ္ပဲ။ က်န္တဲ့ ဝဂ္ေတြ အရင္မေျပာရင္ နားမလည္မွာစိုးလို႔ အင္ထ႐ို ဝင္ေနရတာ။ အဲဒီ အဝဂ္ထဲမွာ ထူးထူးျခားျခား အကၡရာ ေလးလံုး ရွိတယ္။ အဲဒါေတြက ယ၊ ရ၊ ဝ နဲ႔ ဟ။ အဲဒီ ေလးလံုးကလည္း ပါဌ္ဆင့္အေနနဲ႔ သံုးလို႔ ရပါတယ္သတဲ့။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔ေတြကို ပါဌ္ဆင့္လုိက္တဲ့အခါမွာ သူတုိ႔ရဲ႕ မူလပံုသဏၭာန္ေတြ ေျပာင္းသြားၿပီး ပံုစံအသစ္ေတြ ျဖစ္ကုန္တယ္။ ဘယ္လုိေျပာင္းသြားသလဲဆိုေတာ့ ယပင့္၊ ရရစ္၊ ဝဆြဲ နဲ႔ ဟထုိး အျဖစ္ ေျပာင္းကုန္တယ္။ ဆိုလိုတာကဗ်ာ က် ဆိုတဲ့ စာလံုးျမင္ရင္ က နဲ႔ ယ နဲ႔ ဆင့္ထားတယ္လို႔ နားလည္ရမယ္။ ၾက ဆိုရင္ က နဲ႔ ရ နဲ႔၊ ကြ ဆိုရင္ က နဲ႔ ဝ နဲ႔၊ လွ ဆိုရင္ လ နဲ႔ ဟ နဲ႔၊ အဲဒီလို အသီးသီး နားလည္ရမယ္။ အေရွ႕က ဝဂ္ငါးဝဂ္နဲ႔ မတူတာက သူတုိ႔ေလးလံုးဟာ က်န္အကၡရာ အေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ ဆက္ဆံလို႔ရတယ္။ ေနာက္ထပ္ မတူတဲ့ အခ်က္က အသံထြက္ပဲ။ ဒီအကၡရာေလးလံုးဆင့္ထားတာကို ျမန္မာသဒၵါမွာ ဗ်ည္းတဲြလို႔ ေခၚလိုက္တယ္။ ပါဌ္ဆင့္လို႔ မေခၚရတဲ့ အေၾကာင္းက သူတို႔ဟာ အသတ္ကို ကိုယ္စားမျပဳလို႔ပါ။ ဆိုပါေတာ့ဗ်ာ။ က် ဆုိတဲ့ စကားလံုးက တကယ္လို႔ ပါဌ္ဆင့္ကို ကုိယ္စားျပဳရင္ က္ယ ဆိုၿပီး ျဖစ္သြားမယ္။ ကဲ သက် ဆုိတဲ့ စကားလံုးကို ၾကည့္ၾကည့္။ ပါဌ္ဆင့္လိုသာ ဖတ္ရင္ သက္ယ လို႔ ဖတ္ရမယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲလို မဖတ္ဘူး။ သက္က် လို႔ ဖတ္တယ္။ (သ က် လို႔ မဖတ္ဘဲ သက္က်လို႔ ဖတ္ရတဲ့ အေၾကာင္း ေနာက္မွာ ရွင္းျပပါ႔မယ္။) သက္ယ လို႔ ဖတ္လို႔မရတာေၾကာင့္ သူတို႔ဟာ ပါဌ္မဟုတ္ဘဲ။ ဗ်ည္းေတြ တြဲထားလို႔ ဗ်ည္းတြဲလုိ႔ သဒၵါမွာ အမည္မွည့္ထားတယ္။ (ဒီအထိ ဖတ္လိုက္ရင္ပဲ လက္်ာ လို႔ ေရးေရး၊ လက်ာလို႔ပဲ ေရးေရး၊ လက္ယာလို႔ အသံမထြက္ဘူးဆိုတာ သိေလာက္ပါၿပီ။) ဒါေၾကာင့္ ကြ ကိုလည္း ကဝ လို႔ မဖတ္သလို၊ လွ ကုိလည္း လဟ လို႔ မဖတ္ရဘူး။ သူတုိ႔အတြက္ သီးသန္႔အသံတစ္ခု ျဖစ္လာတယ္။
ဒါေပမယ့္ ပါဠိသဒၵါအေနနဲ႔ ေျပာရရင္ က် ကို ကယ လို႔ မဖတ္ဘဲ က် လို႔ပဲ ဖတ္တယ္ ဆိုေပမယ့္ 'သက်' လို စာလံုးက်ေတာ့ သက္က်လို႔ ဖတ္ျပန္တယ္။ အေရွ႕မွာ 'က္' ေလးတစ္လံုး ပိုပါလာတယ္။ ဘာလို႔ပါလိမ့္။ ဟုတ္ပါတယ္။ ဒီ (ယ၊ ရ၊ ဝ၊ ဟ) အကၡရာေလးလံုး ဆင့္လုိက္ရင္၊ တနည္း ပင့္ရစ္ဆြဲထိုး ပါလာၿပီဆိုရင္ ပါဠိစာေတြမွာ အေရွ႕အကၡရာကို ရႆသံကေန ဒီဃသံ ေျပာင္းေပးရတယ္။ အသံတုိကေန အသံရွည္ေျပာင္းေပးရတယ္လို႔ ဆုိလိုတယ္။ လြယ္လြယ္ မွတ္ရင္ေတာ့ (က္) သို႔မဟုတ္ (န္) ထည့္ေပးလိုက္တယ္ေပါ႔ဗ်ာ။ ဥပမာ ၾကည့္ရေအာင္။
ယပင့္ --> သက် ကို ဖတ္ရင္ သက္က် လို႔ ဖတ္ရမယ္။
ရရစ္ --> စၾကာ ကို ဖတ္ရင္ စက္ၾကာ လို႔ ဖတ္ရမယ္
ဝဆြဲ --> ကတြာ ကို ဖတ္ရင္ ကက္တြာ လို႔ ဖတ္ရမယ္။
ဟထုိး --> အမွ ကို ဖတ္ရင္ အန္မွ လို႔ ဖတ္ရမယ္။
ဒီအေျပာင္းအလဲေတြ အသံထြက္ေတြက ပါဠိစာနဲ႔ ပါဠိကေန ဆင္းသက္လာတဲ့ ျမန္မာစာလံုးေတြမွာပဲ သက္ေရာက္မႈ ရွိတာပါ။ ဆုိလိုတာက ဒီစည္းကမ္းကို ပါဠိစာနဲ႔ ပါဠိသက္ ျမန္မာစာလံုးေတြမွာပဲ သံုးတယ္။ ပါဠိမွာ အမွ ကို အန္မွ လို႔ ဖတ္ရလို႔ ျမန္မာစာျဖစ္တဲ့ အမွာစာ ကို အန္မွာစာလို႔ ဖတ္လို႔ မရဘူး။ အဲဒါ သတိထားရမယ္။ ငယ္ငယ္က ေယဘုယ်လို႔ ေရးၿပီး ေယဘံုယ လို႔ ဖတ္ဖတ္ေနရတာ နားကို မလည္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔လည္း အမ်ားစုက ေယဘုယ် ဆုိတဲ့ စာလံုးေပါင္းကို ေယဘံုယ် ဆိုၿပီး မွားမွားေရးတတ္ၾကတယ္။ တျခား ဥပမာေတြက မုခ် - မုက္ခ်၊ တုမွ - တုန္မွ ဆိုတာေတြပါ။ အဲ ... အဲဒီထဲကမွ ထူးျခားတာ တစ္ခုက မုျဒာ ဆိုတဲ့ စကားလံုးပဲ။ မုက္ျဒာ လို႔လည္း ဘယ္သူမွ မဖတ္ဘူး။ မုန္ျဒာလို႔လည္း မဖတ္ၾကဘူး။ မုျဒာ လို႔ပဲ ဖတ္တာ ထူးဆန္းတယ္။
အဲဒီ အဝဂ္ထဲမွာ ေနာက္ထပ္ ေျပာစရာ က်န္ေနေသးတာက 'သ' အကၡရာပဲ။ ငယ္ငယ္က တခ်ဳိ႕ ေရးၾကတာ ျမင္ဖူးတယ္။ သားသၼီး ဆိုတာေလ။ သားသမီးကို သားသၼီးဆုိၿပီး ထြင္ထားတယ္။ ဒီစာလံုးကို ဘယ္သူမ်ား ရွာရွာေပါက္ေပါက္ ထြင္သလဲ မသိဘူး။ အရင္ကေတာ့ ဘယ္လိုဘယ္လို ျဖစ္ၿပီး 'သ' နဲ႔ 'မ' နဲ႔ ဆင့္ပစ္လုိက္ပါလိမ့္လို႔ နားမလည္ခဲ့ဘူး။ ေနာက္ပိုင္း ပါဠိစာ ေလ့လာမွ သြားေတြ႕တယ္။ ပါဠိမွာက 'သ' ကို 'မ' အေပၚမွာ ဆင့္ၿပီး သံုးတာ ေတြ႕ရတယ္။ ျမန္မာစာမွာေတာ့ အဲဒီ အေရးအသားမ်ိဳး မရွိဘူး။ ပါဠိမွာ 'ယသၼာ' 'ယသၼေတာ' 'ဣမသၼႎ ' ဆိုၿပီး 'သ' နဲ႔ 'မ' ဆင့္ထားတာ ေတြ႕ရတယ္။ ဖတ္ပံုကေတာ့ ဗ်ည္းတြဲ ဖတ္ပံုနဲ႔ နည္းနည္း ဆင္တယ္။ မတူတာက ယသၼာ ကို ယက္သမာ လို႔ ဖတ္တယ္။ ယသၼေတာ ဆိုရင္ ယက္သမေတာ၊ ဣမသၼႎ ဆိုရင္ ဣမက္သမိမ္ (မႎ) လို႔ ဖတ္ရပါတယ္။
ကဲ ... အခုေလာက္ ရွင္းျပလို႔ သေဘာေပါက္သြားၿပီဆုိရင္ ေယာက္်ား ဆိုတဲ့ စကားလံုးရယ္၊ လက္်ာ ဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ ျမန္မာစာစံနဲ႔ေရာ၊ ပါဠိစာစံနဲ႔ေရာ ဘယ္စံနဲ႔မွ အံမဝင္ဘူးဆိုတာ သတိထားမိေလာက္ပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ ေယာက္်ား နဲ႔ လက္်ာ ဆုိတဲ့ စကားလံုး ႏွစ္လံုးကို ဘယ္သုိ႔ေသာ ပညာရွင္က ဘယ္သို႔ေသာ သဒၵါစည္းကမ္းကို ေထာက္ၿပီး ထြင္သြားတယ္ မသိဘူး။ အခုေခတ္ေတာ့ ေယာက်္ား ဆိုတာကို တြင္တြင္ႀကီး သံုးေနၾကတယ္။ ကိုယ္ပဲ ဉာဏ္မမီတာလားေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး။ လက္လွမ္းမီသေလာက္ေတာ့ စာလံုးဖြဲ႕စည္းပံု စည္းကမ္းေတြ လုိက္ေလ့လာထားတာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ မေတြ႕ဘူး။ အမ်ားညီ ဤကို ကြ်ဲဖတ္ ဆိုတဲ့ စကားပံုအတုိင္းပဲလို႔ ေျပာရမလား မသိပါဘူး။ ျမန္မာစာအဖြဲ႕ကထုတ္တဲ့ ျမန္မာစာ စာလံုးေပါင္း သတ္ပံုက်မ္းထဲမွာေတာင္ ေယာက်္ား ဆိုတဲ့ စာလံုးကို ထည့္ထားတယ္။ တကယ္လို႔ ကိုယ္က လက္လွမ္းမမီတာ ဆုိရင္လည္း သိတဲ့သူမ်ား ေယာက်္ား ဆိုတဲ့ စာလံုးရဲ႕ ဗ်ဳပၸတ္ ကုိလည္း ေဝမွ်ၾကပါဦးလို႔ စိတ္ရင္းနဲ႔ ေတာင္းခံပါတယ္။ (* လက်္ာဆုိတဲ့ စကားလံုးကေတာ့ ေနာက္ဆံုးထုတ္ ျမန္မာစာလံုးေပါင္းသတ္ပံုက်မ္းမွာ မပါေတာ့ပါဘူး။)
ရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ့ၾကပါေစ။
ပီေက
၁။ ျမန္မာစာေပႏွင့္ဆုိင္ေသာ သီးသန္႔ဘေလာ့ဂ္ - ကြ်န္ေတာ္တုိ႔၏ ျမန္မာစာ